wilec ziemniaczany

Batat – uprawa, odporność, cięcie

Ma jadalne, słodkie w smaku bulwy. Batat uprawia się jako warzywo i roślinę ozdobną. Dobrze rośnie w donicach np. na balkonie.

Batat ma słodkie bulwy. Jest też ozdobny liści. Bardzo dobrze rośnie w donicach. Fot. Niepodlewam

Batat ma słodkie bulwy. Jest też ozdobny liści. Bardzo dobrze rośnie w donicach. Fot. Niepodlewam

Cechy: bylina

Batat uprawia się jak warzywo i roślinę ozdobną z liści. Jadalne są bulwy batatów, podobne z wyglądu do ziemniaków.

Batat nadaje się do uprawy w donicach, szklarni, pod folią. Można go też sadzić w gruncie lecz albo podkiełkowany, albo wcześniej przez około 40 dni podhodowany w donicy.

Batat ma długi okres wegetacji – 100 dni lub więcej. Polskie lato jest zbyt krótkie, by zdążył wydać bulwy, jeśli od razu posadzi się go do gruntu. W ogrodzie można go bowiem sadzić nie wcześniej niż w drugiej połowie maja (V), bo nie jest odporny na przymrozki.

Uwaga! Bataty powinny być sadzone na przełomie marca i kwietnia (III-IV). Posadzone później niż w kwietniu (IV) uprawia się jako rośliny ozdobne z liści. Zawiązują bulwy, ale małe.

Inne nazwy: Ipomoea batatas, Kumara, Patat, Słodki ziemniak, Sweet patato, Wilec ziemniaczany

Pochodzenie: Ameryka Południowa i Środkowa

Bataty są bardzo popularne w krajach o ciepłym i wilgotnym klimacie. Jada się je tak, jak w Polsce ziemniaki.

Bulwy batatów. Fot. Niepodlewam

Bulwy batatów. Najmniejsze (niewyrośnięte) nadają się na sadzeniaki. Fot. Niepodlewam

Wysokość (długość): do 100 cm

Szerokość: 50-70 cm

Teoretycznie batat może osiągnąć większe rozmiary, nawet do 4-5 m długości. W polskim klimacie to rzadkie.

Kwitnienie: czerwiec – lipiec (VI-VII)

Kwiaty: średniej wielkości; bez większej wartości ozdobnej

Batat rzadko kwitnie w Polsce.

Owoce: torebki z nasionami; bez wartości ozdobnej

Jadalne są bulwy korzeniowe batatów. Mają słodki smak. Można je np. piec, grillować, dusić, dodawać do zup. Nadają się na słodkie frytki. Bulwy batatów zawierają dużo m.in. beta-karotenu i żelaza. Choć są słodkie w smaku, mają niski indeks glikemiczny. Ich jedzenie nie sprzyja tyciu.

Stanowisko: słoneczne

Batat potrzebuje bardzo dużo słońca. Lubi rosnąć przy murach nagrzewających się od słońca.

Bataty mają liście zielone lub fioletowe w zależności od odmiany. W donicach można je sadzić z innymi roślinami. Na zdjęciu batat i bazylia pospolita Boxwood. Fot. Niepodlewam

Bataty mają liście zielone lub fioletowe w zależności od odmiany. W donicach można je sadzić z innymi roślinami. Na zdjęciu batat i bazylia pospolita Boxwood. Fot. Niepodlewam

Ziemia: żyzna lub przeciętna, przepuszczalna; lekko kwaśna (pH 6-6,5)

Batat nie specjalnych wymagań co do ziemi. Toleruje także odczyn gleby bardziej kwaśny (do około pH 5) oraz bardziej zasadowy (do pH 8).

Podlewanie: umiarkowane

Batat lubi podlewanie, ale z umiarem. Nadmiar wody zwiększa ryzyko chorób grzybowych. To częsta przyczyna gnicia bulw.

Nawożenie: maj – lipiec (V-VII); raz w tygodniu

Batat nie potrzebuje obfitego nawożenia. Polecane są nawozy naturalne, np. na bazie odchodów dżdżownic lub pokrzywy.

Rozmnażanie: bulwy

Do sadzenia nadają się bulwy kupione w sklepie spożywczym.

Bulwy batatów sadzi się do doniczek lub w ciepłej szklarni na przełomie marca i kwietnia (III-IV).

Do sadzenia przeznacza się bulwy małe (niewyrośnięte). Można też dużą bulwę przekroić, tak by każda część miała co najmniej 2 oczka. Z każdego fragmentu przekrojonej bulwy wyrasta nowa roślina. Przed sadzeniem bulwę (całą lub przekrojoną) można moczyć. To przyśpiesza kiełkowanie.

Niewyrośnięte bulwy batatów z własnej uprawy można przechowywać w ogrzewanym, ciemnym pomieszczeniu (temperatura 14-16 stopni Celsjusza). Nadają się na sadzeniaki wiosną.

Podkiełkowane bulwy batatów. Fot. Niepodlewam

Podkiełkowane bulwy batatów. Fot. Niepodlewam

Uwaga! Bataty można też rozmnażać przez ukorzenianie sadzonek – od maja do czerwca (III-VI). To rzadszy sposób rozmnażania batatów. W polskim klimacie trudniej wyhodować z nich bulwy z powodu krótkiego lata.

Cięcie: nie ma potrzeby

Bataty nie potrzebują przycinania. W zależności od odmiany rosną jak krzaki albo małe pnącza.

Odporność na mróz: brak

Choroby i szkodniki: odporny

Batat, jeśli ma dużo słońca i jest umiarkowanie podlewany, nie sprawia problemów. Nadmiar wody powoduje gnicie bulw.

Ciekawa odmiana batatów

Blackie – liście fioletowe (purpurowe)

Ciekawostki

  • Batat to jedno z najpopularniejszych warzyw na świecie. Jest uprawiany od setek lat.
  • Oprócz bulw jadalne są także liście batatów.
  • Uprawianych jest mnóstwo odmian o bulwach w środku kremowych, różowych, pomarańczowych, fioletowych.