rośliny przyprawy

Tymianek cytrynowy – uprawa i rozmnażanie

Mocno pachnie z nutą cytrusową. Tymianek cytrynowy to przyprawa, zioło, roślina ozdobna. Lubi słoneczne stanowiska.

Tymianek cytrynowy mocno pachnie z nutą cytrusową. Na zdjęciu: odmiana Aureus. Fot. Niepodlewam

Tymianek cytrynowy mocno pachnie z nutą cytrusową. Na zdjęciu: odmiana Aureus. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Macierzanka cytrynowa, Thymus citriodorus

Cechy: krzewinka zimozielona

Tymianek cytrynowy nie zrzuca liści na zimę. To roślina ozdobna, przyprawa i zioło. Najczęściej tymianek cytrynowy uprawia się w gruncie. Nadaje się również do uprawy w donicach.

Wysokość: 10-30 cm

Tymianek cytrynowy jest najwyższy w czasie kwitnienia.

Kwitnienie: lipiec – wrzesień (VII-IX)

Tymianek cytrynowy ma drobne kwiaty: białe lub fioletowe (w zależności od odmiany). Pachną silnie, tak samo jak cała roślina. Kwiaty zwabiają pszczoły.

Rozmnażanie: nasiona i sadzonki z odkładów poziomych

Tymianek cytrynowy jest średnio trudny do rozmnożenia z nasion. Bardzo łatwo go rozmnożyć z sadzonek.

  • Nasiona – wysiew w kwietniu (IV) na rozsadnik lub do doniczek w ogrzewanych pomieszczeniach albo w maju (V) do gruntu. Głębokość siewu – około 1 cm. Do gruntu lub donic na balkonie młody tymianek cytrynowy sadzi się, gdy ma po 3-5 cm wysokości. Zwykle to czerwiec (VI)
  • Sadzonki – tymianek cytrynowy jest niski i łatwo się sam ukorzenia. Sadzonki pobiera się, odcinając je od roślin matecznych. Można też dzielić kępy tymianku cytrynowego i przesadzać. Tymianek cytrynowy najlepiej przyjmuje się w kwietniu i maju (IV-V) oraz pod koniec lata.
Kwiaty tymianku cytrynowego także są jadalne. Fot. Niepodlewam

Kwiaty tymianku cytrynowego także są jadalne. Fot. Niepodlewam

Wykorzystanie: w kuchni – na herbatki, przyprawa do dań mięsnych, warzywnych, rybnych, makaronu; w lecznictwie – wzmacnia odporność, na sen; w ogrodzie – roślina ozdobna

Tymianek cytrynowy ma mocny zapach z nutą cytrynową. Zapach jest wyczuwalny w ogrodzie, zwłaszcza w słoneczne dni.

W krajach anglosaskich tymianek cytrynowy jest tradycyjnym ziołem na sen. Wkładano go do poduszek i sienników.

Tymianek cytrynowy to także piękna roślina ozdobna, np. na skalniaki, obrzeża ścieżek, do uprawy w pojemnikach.

Zbiór: cały rok

Tymianek cytrynowy nadaje się do użytku w postaci świeżej i suszonej. Zrywać można młode pędy, liście oraz kwiaty.

  • Świeży tymianek cytrynowy – listki, pędy i kwiaty obrywa się na bieżąco, w miarę potrzeb. Uszczykiwanie wierzchołków pędów sprzyja rozkrzewianiu tymianku.
  • Suszony tymianek cytrynowy – tuż przed kwitnieniem ścina się młode pędy i suszy. Temperatura suszenia nie powinna przekraczać 35 stopni Celsjusza.

Stanowisko: słoneczne; toleruje lekki półcień

Więcej słońca potrzebują tymianki cytrynowe ze złocistymi liśćmi oraz pstrymi.

Tymianek cytrynowy najlepiej rośnie w słonecznych miejscach. Fot. Niepodlewam

Tymianek cytrynowy najlepiej rośnie w słonecznych miejscach. Na zdjęciu: odmiana Lime. Fot. Niepodlewam

Ziemia: przeciętna, piaszczysta; najlepiej o odczynie od lekko kwaśnego do lekko zasadowego (pH 6-7,5)

Tymianek cytrynowy nie znosi ziemi podmokłej.

Podlewanie: bardzo oszczędne

Tymianek cytrynowy potrzebuje systematycznego podlewania jedynie, gdy rośnie w donicach. Lepiej podlewać go za mało niż za dużo. Ma mocny system korzeniowy.

Nawożenie: co 2 tygodnie od maja do 15 lipca (V-VII)

Do nawożenia tymianku cytrynowego najlepiej stosować nawóz naturalny, np. z odchodów dżdżownic.

Odporność na mróz: bardzo dobra

Tymianek cytrynowy dobrze zimuje w gruncie. Jeśli rośnie w donicy, trzeba go zabezpieczać przed mrozem. Donicę można np. zadołować w ogrodzie, wnieść do chłodnego lecz widnego pomieszczenia, np. garażu.

Choroby i szkodniki: bardzo odporny

Tymianek cytrynowy choruje rzadko. Nie lubią go szkodniki.

Jeśli tymianek cytrynowy choruje, to zwykle z powodu zbyt obfitego podlewania.

Ciekawe odmiany tymianku cytrynowego

  • Aureus – liście żółto-zielone
  • Lime – liście jasnozielone
  • Variegata – liście biało-zielone

Warto wiedzieć

  • Nazwa tymianek pochodzi od łacińskiego słowa thymus.
  • Na świecie znanych jest około 300 gatunków tymianków (macierzanek). Tymianek cytrynowy (Thymus citriodorus) ma nieznane pochodzenie. Po raz pierwszy został opisany na początku XIX wieku w Wielkiej Brytanii.
  • W polskich ogrodach od wieków uprawiane są tymianek zwyczajny (Thymus vulgaris) oraz tymianek wąskolistny (Thymus serphyllum), znany też jako macierzanka piaskowa.
  • Do niedawna sądzono, że tymianek cytrynowy to krzyżówka tymianku zwyczajnego lub tymianku wąskolistnego. Badania genetyczne wykazały jednak, że to odrębny gatunek.