Uprawa fig w gruncie ma w Polsce kilka wieków tradycji. Figa jadalna zimą potrzebuje zacisznego miejsca. Nie każda odmiana nadaje się do uprawy w ogrodzie.
Figa jadalna zimą – ten owocujący okaz rośnie przed Muzeum Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Fot. Niepodlewam
Figa jadalna (Ficus carica) ma wiele innych nazw: figa karyjska, figa pospolita, figowiec jadalny, figowiec pospolity lub figowiec właściwy. Rodzi jadalne owoce.
W Polsce figa jadalna była często sadzona w ogrodach zwłaszcza w XVIII wieku. Uprawiano ją w gruncie oraz figarniach, które były czymś w rodzaju szklarni, budowanych specjalnie dla fig.
Dziś owoce figi traktuje się jako rodzaj owoców deserowych (na surowo) oraz bakalii (w suszonych). Przed wiekami figa jadalna była uprawiana również jako lekarstwo (na głuchotę, zatrucia), zioło (przyśpieszające gotowanie mięsa) i kosmetyk (na piękną cerę). Poza tym bez łyżki wystruganej z figowego drewna nie mógł się obejść żaden kucharz w dworze szlacheckim czy pałacu.
Figa jadalna zimą dobrze sobie radzi w polskim klimacie, ale nie każda. Trzeba pamiętać o 4 zasadach – wtedy figi nie tylko dobrze zimują w gruncie, ale i obficie owocują.
1. Odmiany odporne na mróz
Figa jadalna to prastare drzewo owocowe opisane już w Biblii. Obecnie ma setki odmian. Różnią się m.in. wielkością i kolorem owoców, ale także odpornością na mróz. W chłodnym klimacie dobrze sobie radzą np. odmiany fig jadalnych:
- Dalmatie (inne nazwy: Blache, Du Japon, San Pietro) – z około 1904 roku, wyhodowana w Chorwacji
- Desert King (inne nazwy: King, White King) – z około 1930 roku, wyhodowana w USA
- Pastiliere (inne nazwy: Hirta du Japon, Hirta del Giappone, Rouge de Bordeaux) – z końca XIX wieku, wyhodowana w Japonii
W Polsce bardzo trudno kupić sadzonkę figi z podaną odmianą. Dlatego najlepiej postarać się o sadzonkę figi z zaprzyjaźnionego ogrodu, która przetrwała w gruncie przynajmniej jedną zimę. Albo eksperymentować z sadzonką bezodmianową.
2. Stanowisko
Musi być słoneczne, osłonięte od zachodu i północy. Figa jadalna zimą najlepiej się czuje przy murach (akumulują ciepło promieni słonecznych i osłaniają od wiatru).
W gruncie figi jadalne rosną i zimują najlepiej, jeśli są posadzone od południa przy murowanych ogrodzeniach. Fot. Niepodlewam
3. Przygotowanie do zimy
Figi jadalne rosną bardzo szybko. Aby mogły przetrwać mrozy, trzeba KONIECZNIE ograniczyć ich nawożenie od połowy czerwca oraz podlewanie od sierpnia. Chodzi o to, by figa przestała rosnąć i maksymalnie zdrewniała. Im mniej młodych przyrostów zostanie na zimę, tym lepiej.
4. Zabezpieczanie na zimę
Figa zrzuca liście na zimę. Zimowej ochrony potrzebują zwłaszcza młode, mało zdrewniałe rośliny. Najlepiej je otulić matami słomianymi.
Ziemię warto ściółkować, np. korą. Figa jadalna ma mocne, długie korzenie. Nawet jeśli zmarznie część nadziemna, figa odbije wiosną z korzeni.
Zdarza się, że starsza figa jadalna zimą potrafi przetrwać bez zabezpieczenia.
Ciekawostki
- Tak o zimowaniu w gruncie fig jadalnych pisał słynny polski botanik ks. Krzysztof Kluk w książce „O roślinach, ich trzymaniu, rozmnożeniu i zażyciu” z 1777 roku:
„Pospolicie budują na nie Figarnie, ale tego nakładu nie potrzeba: niech tylko będą od mroźnych stron zasłonięte, na szpalerze rozciągnione, na zimę dobrze otulone matami, a wytrzymają” .
Figa jadalna owocuje aż do pierwszych mrozów. Liście opadają na zimę. Fot. Niepodlewam
