rośliny egzotyczne jadalne

Herbata chińska – uprawa, rozmnażanie, cięcie

Ma białe, pachnące kwiaty. Herbata chińska lubi kwaśną ziemię, częste podlewanie i słońce. Zimę musi spędzać w chłodnym pomieszczeniu.

Herbata chińska ma białe kwiaty z żółtymi pręcikami. Ładnie, mocno pachną. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Camellia sinensis, Drzewo herbaciane, Herbata, Kamelia chińska, Krzew herbaciany, Thea sinensis

Cechy: krzew wiecznie zielony

W polskim klimacie herbata chińska można być uprawiana tylko w donicach na parapecie albo w oranżerii. Lato lubi spędzać na balkonie. Przemarza w temperaturze poniżej minus 10 stopni Celsjusza.

Wysokość: 100 – 300 cm

W doniczce herbata chińska dorasta zwykle tylko do 1 metra wysokości. Jej wymiary można też regulować cięciem. Liście herbaty uprawianej w doniczce nadają się do przyrządzania napojów oraz naturalnych preparatów na szkodniki.

Herbata chińska ma 4 cykle wzrostu w ciągu roku:

  • Pierwszy – od marca do maja (III-V), gdy wypuszcza młode listki
  • Drugi – od czerwca do lipca (VI-VII) to czas intensywnego wzrostu
  • Trzeci – od sierpnia do października (VIII-X), drewnienia pędów i przygotowanie do spoczynku zimowego
  • Czwarty – od listopada do lutego (XI-II) to czas spoczynku.

Uwaga! Herbata chińska najlepiej rośnie wiosną, latem i jesienią w temperaturze 15-25 stopni Celsjusza. Zimą powinna mieć około 5-10 stopni Celsjusza.

W Polsce herbatę uprawia się w donicach, bo w gruncie przemarzają, Fot. Niepodlewam

W Polsce herbatę uprawia się w donicach, bo w gruncie przemarzają, Fot. Niepodlewam

Kwitnienie: lipiec – wrzesień (VII-IX)

Herbata chińska ma kwiaty białe, pojedyncze, z żółtymi pręcikami. Mocno i ładnie pachną. Ich średnica wynosi około 3-4 cm. Kwiaty pojawiają się zwykle na co najmniej 3-letnich roślinach wyhodowanych z nasion. Herbata chińska wyhodowana z sadzonki zakwita 1-2 lata wcześniej.

Ogólnie herbata chińska rzadko kwitnie, a jeśli już to kwiatów jest mało.

Jeżeli kwiaty herbaty zostaną zapylone, np. przez pszczoły, zawiązują się nasiona. Dojrzewanie nasion na krzewie trwa wyjątkowo długo – nawet 18 miesięcy.

Rozmnażanie: nasiona, sadzonki

Herbata chińska jest średnio trudna do rozmnożenia. Rozmnaża się ją na dwa sposoby:

  • Nasiona – wysiew do doniczek przez cały rok. Jednak najlepsza pora to wiosna.
  • Sadzonki – najlepiej ukorzeniają się sadzonki półzdrewniałe w kwietniu i maju (IV-V).

Uwaga! Liście herbat wyhodowanych z nasion różnią się między sobą. Mogą mieć krawędzie gładkie lub ząbkowane, z czubkiem albo bez niego.

Wykorzystanie: roślina ozdobna na parapecie i balkonie; liście nadają się na napoje do picia (popularna filiżanka herbaty) oraz wyciągi na szkodniki, są używane w kosmetyce; kwiaty można wykorzystywać do dekoracji dań

Herbata to jeden z najpopularniejszych napojów na świecie. Jej liście są sprzedawane w postaci suszonej jako m.in. herbata biała, herbata czarna, herbata zielona. Ma właściwości lecznicze, np. działa antybakteryjne i wspomaga metabolizm.

Herbata chińska nadaje się na naturalne preparaty do zwalczania szkodników roślin. Po opryskach wyciągiem z herbaty ginie np. przędziorek chmielowiec i wielkopąkowiec porzeczkowy.

Zbiór liści: marzec – październik (III-X)

Herbata chińska nadaje się do użytku w postaci świeżej i suszonej. Najlepsze są listki młode z kwietnia, maja oraz czerwca (IV-V).

Herbatę uprawia się głównie dla liści. Najlepsze są listki młode. Fot. Niepodlewam

Herbatę uprawia się głównie dla liści. Najlepsze są listki młode. Fot. Niepodlewam

Cięcie: kwiecień – październik (IV-X)

Herbata chińska lubi cięcie oraz uszczykiwanie. Najlepiej robić to systematycznie przez cały sezon, w miarę zapotrzebowania na jej liście w kuchni.

Na przełomie lutego i marca (II-III) ścina się wszystkie uschnięte zimą pędy.

Stanowisko: słoneczne; toleruje lekki półcień

Herbata chińska potrzebuje dużo słońca lecz promienie powinny być lekko przefiltrowane. Korzystnie jest ustawić donicę z herbatą obok innych równie wysokich roślin, albo tak, być słońce padało na nią np. przez firankę.

Na lato donicę z herbatą najlepiej wynosić na taras, balkon lub do ogrodu (wcześniej trzeba ją stopniowo przyzwyczaić do silnego nasłonecznienia).

Pod koniec sierpnia lub we wrześniu, zanim wystąpią nocne przymrozki, herbata chińska powinna być wniesiona do domu.

Zimą herbata chińska przechodzi stan spoczynku. Nie opadają jej liście na zimę! Aby dobrze przezimowała, trzeba ją ustawić w chłodnym pomieszczeniu, gdzie temperatura wynosi 5-10 stopni Celsjusza. To mogą być np. słabo lub wcale ogrzewany pokój, weranda, garaż, pomieszczenie gospodarcze, ale KONIECZNIE z oknem. Herbata chińska nie powinna stać w przeciągu. Najlepiej ustawić ją przy oknie, którego zimą się nie otwiera.

W ogrzewanym, ciepłym mieszkaniu herbata chińska źle zimuje. Opadają jej liście, gałązki zasychają. Może nawet uschnąć.

Ziemia: żyzna, przepuszczalna; odczyn kwaśny lub lekko kwaśny pH 5-6

Herbata chińska dobrze rośnie np. w ziemi do azalii, cytrusów, różaneczników, czy kwaśnym kompoście. Lubi dodatek przekompostowanej kory.

Przesadzanie: co 2-3 lata do trochę większej doniczki

Podlewanie: zimą – oszczędne, latem – umiarkowane, ale często

Herbata chińska lubi mieć zawsze wilgotną ziemię, ale nie może być ona mokra. Trzeba podlewać często lecz nie za dużo za jednym razem.

Zimą herbatę chińską podlewa się mniej, tak by ziemia była zawsze delikatnie wilgotna lecz NIGDY nie mokra.

Herbatę można podlewać wodą z kranu (gdy ziemia jest kwaśna) lub deszczówką albo przefiltrowaną (jeśli ziemia jest typu uniwersalnego). Woda powinna być w temperaturze pokojowej, także zimą.

Herbata chińska lubi częste podlewanie. Ziemia powinna być wilgotna, ale nie mokra. Fot. Niepodlewam

Herbata chińska lubi częste podlewanie. Ziemia powinna być wilgotna, ale nie mokra. Fot. Niepodlewam

Nawożenie: co 2 tygodnie od kwietnia do lipca (IV-VII)

Do nawożenia herbaty najlepiej stosować nawóz naturalny, np. z odchodów dżdżownic lub do cytrusów.

Odporność na mróz: do minus 10 stopni Celsjusza

Herbata chińska potrafi przetrwać nawet większy mróz (do minus 15 stopni Celsjusza). Potem jednak może chorować, często opadają jej liście. Zimę musi spędzać w pomieszczeniu widnym, bez mrozu.

Choroby i szkodniki: odporna

Herbata chińska rzadko jest atakowana przez choroby oraz szkodniki.

Powodem zasychania, żółknięcia i opadania liści herbaty są najczęściej za wysoka temperatura w pomieszczeniu podczas zimy oraz za mało kwaśna ziemia w doniczce.

Nadmierne podlewane powoduje, że herbatę atakują choroby grzybowe i gniją jej korzenie. Gdy herbata chińska ma za mało wody, gubi liście.

Żółknące liście herbaty to objaw braku żelaza. Tak się dzieje, gdy ziemia w doniczce nie jest kwaśna. Fot. Niepodlewam

Żółknące liście herbaty to objaw braku żelaza. Tak się dzieje, gdy ziemia w doniczce nie jest kwaśna. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

  • Herbata chińska jest uprawiana od tysięcy lat. Według legendy napoju z herbaty jako pierwszy skosztował Shennong – legendarny cesarz Chin. Miło to być 5.000 lat temu.