por

Por – uprawa i wymagania

Jest odporny na mróz. Por lubi żyzną, lekko wilgotną ziemię i dużo słońca. Najlepiej uprawiać go z rozsady. Siew od stycznia do kwietnia.

Por jest łatwy w uprawie, ale musi mieć żyzną ziemię i dużo słońca. Fot. Niepodlewam

Por jest łatwy w uprawie, ale musi mieć żyzną ziemię i dużo słońca. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Allium porrum, Lauch, Łuka, Pory, Pór,

Obecnie to warzywo jest znane jako por. Jeszcze w XVIII wieku nazywano go lauch albo pory.

Cechy: roślina dwuletnia, ale uprawiany jest jako roślina jednoroczna (por w drugim roku uprawy zawiązuje nasiona)

Por preferuje umiarkowany klimat. Lubi wilgotną wiosnę i jesień, najlepiej z temperaturą 18-22 stopni Celsjusza. Dobrze ukorzenione pory dobrze znoszą upały.

Wysokość: 100-150 cm

Rozmnażanie: nasiona

Por wschodzi po 10-20 dniach. Nasiona pora najlepiej kiełkują w temperaturze od 16 stopni Celsjusza. W niższej temperaturze wschodzenie porów trwa dłużej. Ma długi okres wegetacji – co najmniej 170 dni.

Nasiona: KLIKNIJ TUTAJ

Nasiona pora. Fot. Niepodlewam

Nasiona pora. Fot. Niepodlewam

Pory można siać na dwa sposoby

  • Siew do gruntu – nasiona sieje się na przełomie marca i kwietnia. W praktyce rzadko sieje się pory od razu do gruntu. Siewki są bardzo drobne. Łatwo je niszczy deszcz. Bardziej polecanym sposobem rozmnażania porów jest rozsada.
  • Rozsada – nasiona sieje się w trzech terminach:

*20 stycznia – 15 lutego – na zbiór wczesny (sadzenie w gruncie od 20 marca do 15 kwietnia)

*Marzec – na zbiór późny (sadzenie w gruncie w maju i czerwcu)

*Około 15 kwietnia – na zbiór zimowy (sadzenie w gruncie od 20 czerwca do 10 lipca)

Sklep Niepodlewam poleca: Rozsady produkcja – doniczki i inne

Rozsada pora jest drobna. Młody pory wyglądają jak zielone niteczki. Fot. Niepodlewam

Rozsada pora jest drobna. Młody pory wyglądają jak zielone niteczki. Fot. Niepodlewam

Głębokość siewu: 1 cm

Zbiór: od późnego lata do wiosny (w zależności od terminu siewu i odmiany)

Zastosowanie: sałatki, dania duszone, zupy, zapiekanki

Do jedzenia nadaje się cała część nadziemna pora, głównie to liście.

Dawniej por uważano nie tylko za warzywo, ale i za zioło oraz roślinę magiczną. Jak podaje Józef Rostafiński w „Zielniku czarodziejskim” z 1893 roku, pory jadano, gdy bolała głowa i na dobry sen oraz dla obrony przed upiorami. Okłady ze zmiażdżonych porów przykładano na złamania i sparaliżowane kończyny. Nasiona pora dodawano do wina, by nie kwaśniało. Por skropiony olejkiem migdałowym była uważany za afrodyzjak.

Stanowisko: słoneczne

Gdzie siać i sadzić: szklarnia i tunel foliowy, warzywnik, donice

Por dobrze rośnie w donicach np. na balkonie. Donica KONIECZNIE musi być duża, o pojemności co najmniej 10 l.

Sklep Niepodlewam poleca: Tunel foliowy 200 x 350 cm biały oraz Tunel foliowy 200 x 350 cm zielony

Gleba: żyzna, próchnicza, lekko wilgotna; odczyn od lekko kwaśnego do lekko zasadowego (pH 6,5-7,5)

Por jest żarłoczny. Najlepiej rośnie w pierwszym i drugim roku po oborniku (zwłaszcza końskim). Jeśli ziemia nie była nawożona obornikiem, można zastosować kompost – co najmniej 40-50 l (4-5 wiader) na 10 metrów kwadratowych.

Pory można sadzić np. po buraku, fasoli, grochu, kapuście wczesnej, ogórku. Unikać trzeba uprawy porów po warzywach cebulowych.

Por Autumn Giant na podwyższonej grządce. Fot. Niepodlewam

Por Autumn Giant na podwyższonej grządce. Fot. Niepodlewam

Podlewanie: umiarkowane

Por lubi mieć lekko wilgotną ziemię, ale nie mokrą. Młode pory – wyglądające jak niteczki – mają słabe korzenie i są wrażliwe na przesuszenie. Starsze pory zaś zapuszczają tak mocne korzenie, że trudno je wyrwać. Są też odporne na okresowy brak wody.

Nawożenie: 2-3 razy w sezonie

Pierwsze nawożenie porów wykonuje się 5 tygodni po posadzeniu w stałych miejscach. Kolejne nawożenie porów w gruncie robi się po 4-5 tygodniach, zaś porów w donicach – co tydzień.

W uprawie amatorskiej pory najlepiej zasilać nawozami naturalnymi, np. z pokrzywy, odchodów dżdżownic, krowieńcem. Z nawozów mineralnych można użyć saletrę amonową.

Starsze pory mają bardzo mocne korzenie. Fot. Niepodlewam

Starsze pory mają bardzo mocne korzenie. Fot. Niepodlewam

Odporność na mróz: bardzo dobra

Por dobrze znosi mróz do minus 15 stopni Celsjusza. Wiele odmian zimuje w gruncie, np. Arkansas i Bartek.

Choroby i szkodniki: odporny

Por ogólnie rośnie zdrowo i rzadko sprawia problemy. Podczas wilgotnej pogody ywa atakowany przez choroby grzybowe, jak alternaria pora, biała zgnilizna pora, rdza pora.

Ze szkodników pory atakują m.in. drutowce, miniarka porówka, pędraki, rolnice, śmietka cebulańka, wgryzka szczypiorka.

Ciekawe odmiany porów

  • Arkansas – późny
  • Autumn Giant – średnio późny
  • Baca – późny
  • Bartek – późny
  • Janosik – późny
  • Juhas – średnio późny

Warto wiedzieć

  • W Polsce pory uprawia się od wieków. Podobnie było w innych krajach. We Francji pory uprawiano na nawozie ludzkim. Tak pisał o tym „Ogrodnik Polski” w 1891 roku: „Zasłynęły pod Paryżem pory, hodowane na gruntach zlewanych ściekami paryzkimi”.