Jest mrozoodporny i mało wymagający. Jarmuż to warzywo, które zbiera się całą zimę. Jego kędzierzawe liście są dekoracją ogrodu.

Jarmuż ma jadalne liście i ogonki liściowe. Jest polecany w profilaktyce chorób nowotworowych. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Brassica oleracea

Cechy: roślina dwuletnia

Należy do rodziny kapustowatych. Jarmuż jest spokrewniony np. z brokułem, kalafiorem, kapustą, modrakiem morskim. Jadalne są jego liście oraz ogonki liściowe.

Ma wiele odmian: niskich i wysokich, o liściach zielonych i fioletowych.

Wysokość: 50-100 cm

Wysokie odmiany jarmużu osiągają do około 100 cm wysokości. Ich liście są widoczne zimą spod dużego śniegu. Fot. Niepodlewam

Kwitnienie: maj (V)

Kwiaty są żółte. Pojawiają się w drugim roku uprawy. Ze względu na to, że kwitnący jarmuż trudno w amatorskich warunkach zabezpieczyć przed szkodnikami, hodowanie własnych nasion jest kłopotliwe i nieopłacalne. Wygodniej nasiona kupować co roku.

Rozmnażanie: z nasion

Jarmuż sieje się do doniczek lub skrzynek w terminie 15 maja-15 czerwca (V-VI). Im wyższa odmiana, tym korzystniej siać jarmuż wcześniej, czyli w drugiej połowie maja (V). Jarmuż, aby wzejść, potrzebuje co najmniej 12 stopni Celsjusza. Pierwsze listki pojawiają się po 5-10 dniach.

W końcu czerwca (VI) lub na początku lipca (VII) sadzonki jarmużu sadzi się na miejsca stałe. Powinny mieć po 10-15 cm wysokości.

Nasiona jarmużu są na tyle duże, że można je siać pojedynczo. Fot. Niepodlewam

Zbiór: od jesieni do wiosny

Jarmuż można też zrywać latem – młode listki są delikatne, doskonałe na surowo np. do sałatek. Wiele osób woli zjadać jarmuż dopiero po mrozach. Jarmuż zrywa się spod śniegu całą zimę – po jednym liściu lub więcej, w zależności od potrzeb w kuchni.

Siew jarmużu – jak głęboko i kiedy

Zastosowanie: liście i ogonki liściowe do jedzenia na surowo (sałatki) oraz gotowania na parze, duszenia i pieczenia, a także na sok warzywny

Jarmuż zawiera m.in. sulforafan – związek, który pomaga zapobiegać nowotworom. W jarmużu jest także dużo żelaza, wapnia i witamin.

Stanowisko: słoneczne

Jarmuż korzystnie sadzić w przewiewnych miejscach. Wiatr chroni go przed atakami szkodników, np. bielinka kapustnika. W półcieniu i cieniu jarmuż rośnie słabo.

To warzywo lubiące chłód.

Gdzie sadzić: warzywnik i rabaty kwiatowe (jako roślina ozdobna)

Niskie odmiany jarmużu można uprawiać także w donicach, np. na balkonie. Donica musi być jednak duża, o pojemności co najmniej 5 l.

Jarmuż rosnący w dużym pojemniku przed Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie. Fot. Niepodlewam

Gleba: przeciętna, najlepiej piaszczysta z domieszką gliny albo kompostu gliniastego; pH około 7

Jarmuż korzystnie sadzić w pierwszym i drugim roku po oborniku. Ogólnie jarmuż jest mniej wymagający niż inne warzywa z rodziny kapustowatych, do której należy. Nie urośnie tylko piasku, glebie podmokłej i kwaśnej.

Podlewanie: umiarkowane

Jarmuż ma dobrze rozwinięty system korzeniowy. Toleruje przesuszenie. Jedynie młode rośliny powinny być systematycznie podlewane.

Nawożenie: kilka razy w sezonie rozcieńczonym nawozem naturalnym, np. gnojówką z pokrzyw lub gnojówką zwierzęcą (zrobioną np. z odchodów gołębi, koni, królików, krów, kur).

Nawożenie jarmużu – kiedy oraz czym

Odporność na mróz: bardzo dobra

Jarmuż jest w pełni odporny na mróz. Kędzierzawe liście jarmużu są dekoracją ogrodu w czasie zimy.

Choroby i szkodniki: takie same jak kapusty

W porównaniu do kapusty jarmuż rzadziej choruje. Groźną chorobą jest kiła kapusty (na korzeniach pojawiają się narośla i zgrubienia, jarmuż nie rośnie). Kile kapusty zapobiega zmianowanie – jarmuż i inne warzywa kapustne uprawia się na tym samym miejscu co 4 lata.

Ze szkodników szczególnie uciążliwe są bielinek kapustnik i mszyca kapuściana. Skuteczną ochroną przed nimi jest szczelne okrycie agrowłókniną lub firanką o gęstych oczkach.

Doskonałą ochroną jarmużu przed szkodnikami jest szczelne okrycie go np. firanką. Trzeba to zrobić natychmiast po posadzeniu jarmużu. Końce firanki muszą być przysypane ziemię. Okrycie zdejmuje się dopiero na początku października (X). Fot. Niepodlewam