grusze z XVIII wieku

Grusza Plebanka, czyli Paternoster – uprawa

Smaczna, zimowa odmiana, nadająca się nawet do ogrodów w górach. Grusza Plebanka, zwana też m.in. Paternoster i Proboszczówka, jest niewybredna i zdrowo rośnie.

Grusza odmiany Plebanka – rysunek z książki „Holenderski Sad”, Groningen, J.B. Wolters, 1868 rok, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Grusza odmiany Plebanka – rysunek z książki „Holenderski Sad”, Groningen, J.B. Wolters, 1868 rok, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

 

Inne nazwy: Anne du Bourg, Belle Adianne, Belle Andreane, Belle de Berry, Belle Eloise, Belle Heloise, Bon Papa, Comice de Toulon, Cure, De Clion, Dumas, Du Pradel, Grosse Allongee, Monsieur, Pastorenbirn, Paternoster, Poire de Cure, Poire du Cure, Proboszczówka, Vicar of Wakefield, Vicar of Winkfield

Pochodzenie: XVIII wiek (Francja)

Dojrzewanie: grudzień-marzec (XII-III)

Owoce: duże; podłużne (w kształcie tykwy); z długim, lekko skośnym ogonkiem; skórka gruba, gładka, usiana szarymi kropeczkami, zielona, a potem żółta, czasem z rumieńcem od słońca; miąższ żółtobiały, w połowie masłowy, bardzo smaczny (po odleżeniu co najmniej kilka tygodni, bo to odmiana zimowa); gruszki mało pachnące

Przeznaczenie: grusza Plebanka to odmiana deserowa oraz na przetwory i do ciast
W XIX wieku holenderskie gospodynie wystawiały dojrzałe gruszki Plebanki na paterach jako dekorację domu (tak jak obecnie np. ciasteczka). Już wtedy zachwycano się ich ładnym kolorem i kształtem.

Gleba: niewybredna; najlepsza jest gliniasto-piaszczysta

Stanowisko: słoneczne; toleruje półcień (grusza-matka została znaleziona w lesie)

Grusza Plebanka rośnie szybko i obficie rodzi.

Odporność: dobra, ale młode drzewka trzeba zabezpieczać przed mrozem; dobrze znosi transport

Na przełomie XIX i XX wieku grusza Plebanka była polecana nawet do ogrodów w polskich górach.

Zapylacze: Bera Hardego, Bonkreta Willimsa, Diuszesa Wczesna, Dobra Ludwika, Faworytka, Jozefinka, Komisówka, Kongresówka, Lektjera, Trewinka

Ciekawostki

  • Grusza Plebanka została najprawdopodobniej odkryta przez proboszcza z parafii Villiers we Francji. Siewkę, która była przypadkową krzyżówką, znalazł około 1760 roku w lesie.
  • Sadzonkę francuski proboszcz przesłał do angielskiego wikarego. Stąd nazwy Proboszczówka, Vicar of Wakefield czy Plebanka.
  • Jedną z polskich nazw tej gruszy – Proboszczówka – wymyślił prof. Edmund Jankowski, słynny polski pomolog (1849-1938). Tak pisał o jej owocach: „Smak zależy od gruntu, a mniej od lata. W ziemi odpowiedniej, np. mułkowatej lub piaszczysto-gliniastej bywają bardzo dobre; w suchym gruncie niesmaczne”.
  • Grusza Plebanka była polecana do uprawy na ziemiach polskich przez IV Zjazd Owocoznawców, który odbył się w 1909 roku w Częstochowie.

Wykaz innych starych, odpornych grusz CZYTAJ TUTAJ

Źródło:
*wiedza własna
*„Sad i ogród owocowy” z 1912 roku Edmunda Jankowskiego
*„Sadownictwo gospodarskie” z 1902 roku Władysława Tynieckiego
*„Ogród szkolny” z 1889 roku Franciszka Langauera i Eustachego Wołoszczaka
*„Ogrodnik Polski” z 1892 i 1903 roku
*„Holenderski Sad”, Groningen, J.B. Wolters, 1868 rok

Publikacja ryciny z XIX wieku za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii