Jego obecność rozpoznaje się po brodzie, jaką tworzą korzenie buraków. Mątwik burakowy to nicień. Atakuje buraki ćwikłowe, liściowe, cukrowe, pastewne.
Gdy burak ma brodę z drobnych korzeni, to znak, że zaatakował go nicień mątwik burakowy. Fot. Niepodlewam
Mątwik burakowy (Heterodera schachtii) atakuje wszystkie buraki. Jest nicieniem, który w uśpieniu potrafi przetrwać w glebie nawet kilka lat. Trudno się go pozbyć, ale jest kilka sposobów.
Objawy żerowania mątwika burakowego
Po wyglądzie buraków rosnących na grządce trudno rozpoznać, że zaatakował je mątwik burakowy. Buraki rosną słabo, mają słabe liście, żółkną. Ogólnie sprawiają wrażenie, jakby im brakowało nawożenia i podlewania.
Objawy widać dopiero po wyrwaniu buraka z ziemi. Burak zaatakowany przez nicienie ma charakterystyczną brodę na korzeniach. Czasem jest ona mała (gdy pasożytów jest niewiele), a czasem duża, jak „u drwala” (jeśli pasożyty występują masowo).
Jak wygląda mątwik burakowy
Trudno go zauważyć, bo nicień jest malutki. Poza tym samce, samice i larwy są niepodobne do siebie. Dorosła samica przypomina kształtem cytrynę, a samiec – długiego robaka. Larwy są jak przecinki o długości 0,5 mm.
Mątwik burakowy potrafi przetrwać w glebie wiele lat w uśpieniu w postaci cyst z jajami. Gdy w takiej ziemi posieje się buraki, z cyst wylęgają się larwy, które wnikają do ich korzeni. Larwy żerują w korzeniach, a następnie przekształcają się w dorosłe nicienie. Samice częściowo składają jaja i giną zamieniając się w cysty z jajami.
Buraki, zaatakowane przez nicienie, reagują wypuszczaniem coraz to nowych drobnych korzeni, które wyglądają jak broda. W nich właśnie żerują nicienie. Korzonki pękają i do ziemi wysypują się samice przekształcone w cysty.
Zwalczanie mątwika burakowego
1. Płodozmian
To bardzo skuteczny i tani sposób zapobiegania nicieniom. Cysty z jajami mątwika burakowego giną w glebie po kilku latach. W tym samym miejscu buraki nie powinny być uprawiane częściej niż co 4 lata. Jeśli buraków z brodami „jak u drwala” jest dużo, najlepiej nie uprawiać ich w tym samym miejscu jeszcze dłużej (5-8 lat).
2. Nie siać buraków po szpinaku i kapuście
Mątwik burakowy pasożytuje również w szpinaku i kapuście. Dlatego trzeba unikać siania buraków po tych warzywach (zwłaszcza szpinaku).
Mątwik burakowy żeruje także w korzeniach szpinaku. Dlatego trzeba unikać siania buraków po szpinaku. Mątwik lubi też kapustę, ale mniej niż szpinak. Fot. Niepodlewam
3. Słomiasty obornik
Grzyby rozkładające w glebie słomę z obornika powodują, że nicienie gorzej się rozwijają i giną. Dlatego lepiej, jeśli jest możliwość, nawozić ziemię pod buraki obornikiem ze słomą.
4. Rośliny nicieniobójcze
Niektóre rośliny „dezynfekują” glebę z nicieni. Obok buraków warto uprawiać aksamitki oraz cebulę.
Przed burakami zaś można siać gorczycę białą, ale tylko odmiany Maxi i Metex. Sprawiają one, że z cyst wylęgają się larwy mątwika burakowego. Nie znajdują buraków i giną. Dzięki tym odmianom gorczycy białej ginie 50-70% mątwików burakowych znajdujących się w glebie.
Buraczki bardzo korzystnie siać zarówno obok, jak i po cebuli. Cebula „dezynfekuje” glebę z nicieni pasożytujących na burakach. Fot. Niepodlewam
5. Kompost bez buraków
Chorych buraków nie wyrzuca się na kompost lecz poza ogród. Wraz z korzeniami cysty mątwika burakowego mogą się dostać do kompostu, a potem znowu do warzywnika. Wraz liśćmi buraków zaś w kompoście może przetrwać grzyb wywołujący chorobę chwościk buraka.
6. Pasożyty nicieni
Mątwika burakowego pasożytują inne nicienie – Steinernema feltiae. Kupuje się je w sklepach ogrodniczych w postaci preparatów biologicznych.
Aby buraki liściowe rosły tak zdrowo, trzeba pamiętać przynajmniej o zmianowaniu. Fot. Niepodlewam
O uprawie współrzędnej buraków CZYTAJ TUTAJ
