amarantus wyniosły uprawa

Szarłat wyniosły – uprawa i odporność

Ma kwiatostany różowe, fioletowe i rude. Szarłat wyniosły jest łatwy w uprawie. Kwitnie od lipca do mrozów. Jego nasiona i liście są jadalne.

Szarłat wyniosły jest rośliną ozdobną i jadalną. Szczególnie wartościowe w diecie są jego nasiona. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Amarant wiechowaty, Amaranthus cruentus, Amarantus wiechowaty, Złoto Inków

Cechy: roślina jednoroczna

Szarłat wyniosły to roślina ozdobna i jadalna. Z jego nasion produkowana jest mąka bezglutenowa.

Wysokość: 50-120 cm

Szerokość: 30-60 cm

Kwitnienie: od lipca (VII) do mrozów

Kwiaty: fioletowe, różowe, rude

Najpopularniejsze są szarłaty wyniosłe kwitnące w kolorze fioletowym. Kwiaty są bardzo drobne, zebrane we wzniesione kwiatostany.

Zapach: brak

Liście: zielone lub fioletowe

Zastosowanie: rabaty kwiatowe, suszone bukiety, jadalne nasiona i liście, roślina energetyczna (do spalania w piecach)

Nasiona szarłatów są nazywane zbożem XX wieku. Zawierają m.in. 18% białka (więcej niż pszenica i kukurydza). Nie zawierają glutenu. W ich składzie znajdują się nienasycone kwasy tłuszczowe – dlatego są zalecane w diecie antycholesterolowej.

Szarłaty wyniosłe pęknie się prezentują na rabatach z innymi kwiatami jednorocznymi. Fot. Niepodlewam

Stanowisko: słoneczne, toleruje lekki półcień

Gleba: przeciętna lub żyzna; odczyn od kwaśnego do zasadowego (pH 5,5-8,5)

Szarłaty wyniosłe są niewymagające co do ziemi. Im jest żyźniejsza, tym bardziej okazałe rosną.

Podlewanie: umiarkowane

Szarłat wyniosły dobrze toleruje lekkie przesuszenie. Lepiej podlewać go za mało, niż za dużo.

Nawożenie: nie ma potrzeby w uprawie amatorskiej

Rozmnażanie: nasiona

Szarłaty wyniosłe można siać na dwa sposoby:

  • Do gruntu – nasiona sieje się w połowie maja (V);
  • Z rozsady – nasiona sieje się w kwietniu (IV) do skrzynek w ogrzewanym pomieszczeniu. Na zewnątrz szarłaty można sadzić po 15 maja, gdy minie największe ryzyko przymrozków.

Uwaga! Szarłaty wyniosłe wystarczy posiać w ogrodzie raz. W kolejnych latach rozsiewają się same. Mogą nawet zachwaszczać ogród.

Liście szarłatów wyniosłych. Fot. Niepodlewam

Cięcie: do wazonów i na suche bukiety

Wytrzymałość na mróz: brak

Szarłat wyniosły ginie przy najmniejszym mrozie.

Choroby i szkodniki: odporny

Szarłaty wyniosłe rosną zdrowo. Nie lubią ich szkodniki.

Ciekawa odmiana szarłatu wyniosłego

  • Autumn Palette – kwiaty rude

Szarłat wyniosły Autumn Palette. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

  • Szarłaty są uprawiane od wieków w Ameryce Środkowej. Dla żyjących tam Indian były jednymi z najważniejszych roślin jadalnych, tak jak dynia, kukurydza, pomidor, ziemniak.
  • Szarłat wyniosły nie jest jedynym gatunkiem szarłatu uprawianym w polskich ogrodach. Spotykane są także m.in. szarłat trójbarwny (Amaranthus tricolor) i szarłat zwisły (Amaranthus caudatus).
  • Kuzynką szarłatu wyniosłego jest celozja srebrzysta.