To krzew leczniczy, owocowy i ozdobny. Rokitnik jest łatwy w uprawie. Musi rosnąć w słońcu. Jesienią jego gałęzie są oblepione pomarańczowymi owocami.
Owoce rokitnika mają właściwości lecznicze. Owocują tylko egzemplarze żeńskie. Fot. Niepodlewam
Cechy: wysoki krzew albo niskie drzewo
Rokitnik to roślina ozdobna i jednocześnie dostarczająca jadalne owoce bogate w witaminy. Ma właściwości lecznicze.
Inne nazwy: Hippophae rhamnoides, Oblepicha, Rokitnik ciernisty, Rokitnik pospolity, Rokitnik zwyczajny, Rozmarynowe drzewko
Wysokość: 5-7 m
Szerokość: 2-3 m
Rokitnik rośnie wolno. Po 10 latach uprawach rzadko ma więcej niż 1 metr wysokości. Szybko zaczyna owocować.
Kwitnienie: marzec – maj (III-V)
Kwiaty: żółtawe, drobne
Kwiaty rokitnika są niepozorne. Rozwijają się przed liśćmi.
Rokitniki są rozdzielnopłciowe – żeńskie lub męskie.
Owocujący rokitnik. Na zdjęciu: odmiana Hergo. Fot. Niepodlewam
Owoce: jadalne; pomarańczowe, małe, kuliste lub lekko podłużne (5-10 mm), miękkie; miąższ kwaskowaty, pachnący ananasowo
Owocują wyłącznie rokitniki żeńskie. Aby mogły zawiązać owoce, w pobliżu musi być posadzony rokitnik męki. Pyłek przenosi głównie wiatr, ale też owady.
Owocowanie jest obfite. Gałązki zwykle są jak oblepione owocami. Wygląda to bardzo malowniczo.
Owoce rokitnika zbiera się we wrześniu i październiku (IX-X). Nie jest to łatwe, bo rokitniki mają trochę cierni. Poza tym owoce mocno trzymają się gałęzi.
Za najbardziej wartościowe są uważane owoce rokitnika zebrane przed przymrozkami.
Przeznaczenie: nalewki, galaretki, dżemy, konfitury, lody
Owoce rokitnika zawierają dużo witaminy C. Dawniej suszone je i używano tak, jak dziś tabletki z witaminą C z apteki.
Owoce rokitnika były lekiem na szkorbut, przeziębienie, grypę, zapalenie płuc, przemęczenie, osłabienie po ciężkiej chorobie, pękanie drobnych naczyń krwionośnych.
Olej rokitnikowy jest stosowany do leczenia m.in. odmrożeń, odleżyn, chorób skóry. Podawany był rosyjskim kosmonautom w celu ochrony przed promieniowaniem.
Liście rokitników były używane w medycynie tybetańskiej m.in. do leczenia chorób żołądka i skóry. Fot. Niepodlewam
Stanowisko: słoneczne
Rokitniki lubią rosnąć wzdłuż dróg, płotów, na otwartych polach. Nadają się na wysokie żywopłoty (ale bez cięcia) oraz do umacniania dużych skarp (także wydm nad morzem).
Rokitnik może być sadzony nad morzem. Świetnie znosi morski klimat. Nie przeszkadzają mu również miejskie zanieczyszczenia oraz zasolenie gleby.
W półcieniu rokitniki plonują słabo, a w cieniu – wcale.
Gleba: słaba i przeciętna; odczyn od lekko kwaśnego do zasadowego
Korzenie rokitnika potrafią wiązać azot z powietrza, tak jak np. fasola. Dzięki temu mogą rosnąć na piaszczystych, nieurodzajnych glebach.
Rokitnik toleruje glebę z wysokim poziomem wody.
Podlewanie: młode drzewka – oszczędnie, starsze – nie ma potrzeby
Jedynie młode rokitniki wymagają podlewania od czasu do czasu (przez pierwsze 3-4 lata uprawy).
Nawożenie: marzec-kwiecień (III-IV)
Rokitnik nie ma dużych wymagań pokarmowych. Wybacza brak nawożenia.
Rozmnażanie: nasiona, odkłady, sadzonki, odrosty korzeniowe
Rozmnażanie rokitnika jest łatwe (oprócz z nasion).
Cięcie: luty-marzec (II-III)
Rokitniki nie lubią cięcia. Przycinanie jest potrzebne tylko, gdy nadmiernie się rozrosną.
Systematycznie trzeba wycinać odrosty korzeniowe.
Drewno rokitnika nadaje się na opał.
Wytrzymałość na mróz: doskonała
Rokitnik jest odporny na największe mrozy. W stanie dzikim rośnie m.in. na Syberii.
Choroby i szkodniki: odporny
Rokitnik rośnie zdrowo. Nie potrzebuje żadnych oprysków.
Zapylacze: odmiany męskie
Owocują tylko żeńskie rokitniki. Do zawiązania owoców potrzebne są rokitniki męskie.
Jeden rokitnik męski powinien przypadać na 5-10 rokitników żeńskich (dowolnych odmian).
Rokitnik męski nigdy nie ma owoców. Na zdjęciu: odmiana Pollmixi. Fot. Niepodlewam
Ciekawe odmiany rokitników
- Askola – odmiana żeńska
- Dar Katuni – odmiana żeńska
- Hergo – odmiana żeńska
- Pollmixi – odmiana męska
Ciekawostki
- W Polsce rokitnik rośnie dziko. W ogrodach jest uprawiany od końca XIX wieku. Sadzonki były przywożone z Rosji. Owoce rokitnika były w Rosji popularne nie tylko do wyrobu nalewek.
„Po dojrzeniu wyrabiają z nich nalewkę powszechnie lubianą w Rossyi, która rzeczywiście ma wysoką wartość; nadto używają do lodów, które bardzo trudno odróżnić od ananasowych” – pisał „Ogrodnik Polski” w 1881 roku.
