Patison – uprawa i wymagania

Ma owoce doskonałe do marnowania i duszenia. Patison uprawia się z siewu do gruntu w maju lub czerwcu alba z rozsady w kwietniu. Zdrowo rośnie.

Patison owocuje od czerwca do mrozów. Jego owoce przypominają statki Ufo. Fot. Niepodlewam

Patison owocuje od czerwca do mrozów. Jego owoce przypominają statki Ufo. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Cucurbita pepo, Dynia Ufo, Dynia zwyczajna, Ufo

Patison jest odmianą botaniczną dyni zwyczajnej. Ma od niej mniejsze wymagania. Patisony uprawia się dla jadalnych owoców. Do jedzenia nadają się też kwiaty patisonów.

W Polsce patisony szczególnie chętnie uprawiają osoby lubiące robić marynaty. Młode patisony są idealne do marnowanych sałatek. Można je przyrządzać same lub z innymi warzywami. Owoce patisonów mają zwykle kształt statków kosmicznych. Stąd ich popularna nazwa Ufo. Są też odmiany, których owoce wyglądają jak piłki baseballowe.

Cechy: roślina jednoroczna

Wysokość: około 50-70 cm

Szerokość: 100-500 cm

Patison rośnie szeroko, jak krzak albo jak pnącze. Na jedną roślinę trzeba przeznaczyć przynajmniej 1 metr kwadratowy powierzchni. Ma kwiaty męskie oraz żeńskie. Wszystkie kwiaty są żółte.

Liście patisonów są zielone.

Liść patisona. Fot. Niepodlewam

Liść patisona. Fot. Niepodlewam

Rozmnażanie: nasiona

Patison wschodzi po 7-10 dniach, ale pod warunkiem, że ma ciepło. Nasiona patisona kiełkują najlepiej w temperaturze od 20 stopni Celsjusza.

Patisony można siać na dwa sposoby:

  • Siew do gruntu – od 15 maja do 15 czerwca. Nasiona umieszcza się po 1-2 sztuki w oddzielnych dołkach. Jeżeli wzejdą dwa nasiona, słabszy patison należy usunąć.
  • Rozsada – nasiona sieje się osobno do małych doniczek od 20 do 30 kwietnia (IV). W doniczce można siać po 1-2 nasiona. Jeśli wzejdą oba, słabszą sadzonkę należy usunąć. Rozsadę patisonów wysadza się do gruntu pomiędzy 20 maja a 20 czerwca (V-VI). Patison powinien być przesadzany wyjątkowo ostrożnie z nienaruszoną bryłą ziemi. NIE MOŻNA obrywać korzeni patisonów. Jedynie patisony sadzone z jak najmniej naruszoną bryłą korzeniową dobrze się przyjmują.

Uwaga! Patison uprawiany z rozsady zaczyna owocować wcześniej niż siany do gruntu.

Głębokość siewu: 2-3 cm

Zbiór: czerwiec – październik (VI-X)

Patison owocuje aż do pierwszych przymrozków.

Owoce patisona są spłaszczone, talerzowe, kształtem przypominają dyski lub statki kosmiczne Ufo. W zależności od odmiany są kremowe, żółte, zielone oraz wielokolorowe.

Patisony owocują obficie. Obrywanie młodych, niewyrośniętych owoców mobilizuje roślinę do ciągłego kwitnienia i owocowania.

Najdelikatniejsze w smaku są młodziutkie owoce patisonki. Zawiązują się tylko z kwiatów żeńskich. Fot. Niepodlewam

Najdelikatniejsze w smaku są młodziutkie owoce patisonki. Zawiązują się tylko z kwiatów żeńskich. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: owoce – do faszerowania i panierowania, na zapiekanki, placki, sałatki, marynaty; kwiaty można panierować i smażyć

Młode owoce patisonów można jeść razem ze skórką oraz nasionami. Stare owoce są bardzo twarde. Bardzo często nie można ich przekroić nożem. Dlatego nie należy dopuszczać do dojrzewania owoców patisona. Najlepsze są patisony młodziutkie, do 2 tygodni od zawiązania owocu.

Stanowisko: słoneczne

Gdzie siać i sadzić: warzywnik

Gleba: żyzna; odczyn od lekko kwaśnego do obojętnego (pH 6-7)

Patison najlepiej rośnie w pierwszym roku po oborniku albo po nawożeniu kompostem.

Podlewanie: umiarkowane

Patison lubi mieć lekko wilgotną ziemię, ale nie mokrą. Dobrze znosi lekkie przesuszenie. Najwięcej wody potrzebuje w czasie zawiązywania owoców. Korzeni się średnio głęboko. Korzystnie reaguje na ściółkowanie, np. słomą.

Nawożenie: raz w tygodniu

W amatorskiej uprawie do nawożenia patisonów najlepsze są nawozy naturalne, np. gnojówki z pokrzywy czy obornika krowiego.Najwięcej nawozu patisony potrzebują w lipcu (VII).

Odporność na mróz: brak

Patisony niszczy najmniejszy mróz.

Choroby i szkodniki: jak innych roślin dyniowatych

Patison rośnie zdrowo i rzadko sprawia kłopoty. W czasie deszczowej pogody może być atakowany przez choroby grzybowe, jak mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, szara pleśń.

Ze szkodników patisony często atakuje przędziorek chmielowiec.

Patison rośnie zdrowo. Rzadko sprawia problemy. Fot. Niepodlewam

Patison rośnie zdrowo. Rzadko sprawia problemy. Fot. Niepodlewam

Ciekawe odmiany patisona

  • Disco – owoce kremowe
  • Gagat – owoce zielone
  • Okra – owoce zielone
  • Polo F1 – owoce kremowe
  • Toscana – owoce żółte

Warto wiedzieć

  • Patison to prastare warzywo. Uprawiali go Indianie, m.in. Aztekowie. W Polsce stał się popularny w latach 80. XX wieku.