To warzywo i roślina lecznicza. Koper włoski ma m.in. właściwości odmładzające. Nie lubi kwaśnej ziemi. Potrzebuje dużo słońca.
Koper włoski mocno pachnie z nutą anyżkową. Jadalna jest cała część nadziemna. Fot. Niepodlewam
Inne nazwy: Białe włoskie selery, Fenkuł włoski, Foeniculum vulgare, Kopr włoski
Cechy: roślina jednoroczna lub dwuletnia
Koper włoski uprawia się dla łodyg, liści i nasion. Jest smacznym warzywem oraz rośliną leczniczą.
Koper włoski uprawia się jako roślinę jednoroczną lub dwuletnią, w zależności od terminu siewu oraz rodzaju plonu (na liście i łodygi lub nasiona).
Wysokość: 70-200 cm
Koper włoski tylko w czasie kwitnienia osiąga do 150-200 cm wysokości. Bez kwiatów koper włoski ma około 70 cm. Kwiaty pojawiają się w lipcu – sierpniu (VII-VIII).
Koper włoski ma pierzaste liście. Zwykle są zielone, ale są też odmiany brązowozielone. Koper ogrodowy i okra to dobre towarzystwo na zagonie. Na zdjęciu jest koper włoski Orion. Fot. Niepodlewam
Rozmnażanie: nasiona
Koper włoski sieje się na dwa sposoby: z rozsady i od razu do gruntu.
Terminy siewu kopru włoskiego:
- Styczeń i luty – siew do skrzynek. Sadzenie w szklarni w marcu lub kwietniu (III-IV) lub w gruncie w maju (V). W ten sposób uprawia się koper włoski na łodygi, liście lub nasiona (pojawiają się w tym samym roku uprawy).
- Kwiecień – siew do skrzynek lub od razu do gruntu. Tak uprawia się koper na łodygi i liście.
- Maj – tylko pierwsza połowa tego miesiąca. Siew do skrzynek lub od razu do gruntu. Tak uprawia się koper na łodygi i liście.
- Czerwiec – tylko druga połowa tego miesiąca. Siew do skrzynek lub od razu do gruntu. Posiany w tym terminie koper włoski uprawia się na liście i łodygi lub – po przezimowaniu (co nie jest łatwe) – na nasiona.
- Lipiec – siew do skrzynek lub od razu do gruntu. Posiany w tym terminie koper włoski uprawia się na liście i łodygi lub – po przezimowaniu – na nasiona.
Uwaga! Koper włoski ogólnie nie jest trudny w uprawie. Jednak dość łatwo wybija w kwiatostany. Sprzyja temu wydłużający się dzień, susza i upał. Zwłaszcza koper posiany w lipcu (VII) trzeba systematycznie podlewać.
Kwitnący koper włoski Bronze. Ten zakwitł za wcześnie z powodu upałów. Fot. Niepodlewam
Głębokość siewu: 1-1,5 cm
Koper włoski kiełkuje w temperaturze od 10 stopni Celsjusza (gleby). Pierwsze zielone listki pojawiają się po 14-20 dniach. Dobrze znosi wiosenne i jesienne przymrozki.
Więcej o siewie kopru włoskiego na blogu Niepodlewam CZYTAJ TUTAJ
Zbiór: po 70-90 dniach od siewu (liści i łodyg)
Zastosowanie: w kuchni – łodygi i liście na sałatki, dania warzywne i mięsne; roślina lecznicza – nasiona na herbatki
Koper włoski mocno pachnie. Zapach przypomina anyżek. Substancje zawarte w koprze włoskim mają właściwości lecznicze, m.in. koją nerwy i regulują trawienie.
Jedzenie kopru włoskiego jest zalecane seniorom. Koper włoski poprawia samopoczucie i odmładza.
Szerokie ogonki liściowe kopru włoskiego są świetne np. do sałatek. Fot. Niepodlewam
Stanowisko: słoneczne
Unikać trzeba uprawiania kopru po roślinach selerowatych, jak koper ogrodowy, pasternak, pietruszka, seler naciowy, seler korzeniowy.
Gdzie uprawiać: grunt, tunele foliowe, szklarnie
Gleba: żyzna, z dodatkiem próchnicy (np. kompostu); odczyn od obojętnego do zasadowego (pH 7-8)
Najlepiej koper włoski rośnie w drugim roku po nawożeniu obornikiem albo na dużej dawce kompostu.
Koper włoski nie lubi ziemi kwaśnej. Gdy ziemia jest za kwaśna, koper włoski ma słabe korzenie i ginie.
Podlewanie: umiarkowane
Koper włoski trzeba podlewać z dużym umiarem. Ziemia powinna być lekko wilgotna lecz nie mokra. Gdy koper włoski ma za dużo wody, atakują go choroby grzybowe (zwłaszcza podczas wschodzenia).
Koper włoski ma silny system korzeniowy i dobrze znosi krótkie przesuszenie.
Nawożenie: niekonieczne w uprawie amatorskiej
W uprawie amatorskiej kopru włoskiego wystarczy dobrze przygotować ziemię przed siewem, np. zasilić ją dużą dawką kompostu.
Koper włoski uprawiany z siewu od razu do gruntu. Ten rośnie gęsto i wymaga przerywania. Fot. Niepodlewam
Odporność na mróz: do minus 5 stopni Celsjusza
Koper włoski wygląda na delikatny, ale dobrze znosi przymrozki. Gdy prognozowany jest większy mróz, warto fenkuły przykryć, np. agrowłókniną.
Aby przezimował w gruncie, trzeba go okryć, np. słomą. Dość często jednak przemarza.
Choroby i szkodniki: średnio odporny
Koper włoski atakuje wiele chorób i szkodników. Większości można jednak w prosty sposób zapobiegać. Przede wszystkim trzeba go zmianować, czyli nie siać go w tym samym miejscu częściej niż co 3-4 lata. Trzeba też pilnować, by koper włoski nie miał kwaśnej ziemi.
Z chorób koper włoski atakują m.in. chwościk kopru włoskiego, mączniak rzekomy, zgorzel siewek
Ze szkodników koper włoski często atakują mszyca wierzbowo-marchwiowa i zmienniki.
Ciekawe odmiany kopru włoskiego
- Amigo – liście zielone
- Bronze – liście brązowozielone
- Fino – liście zielone
- Orion – liście zielone
Warto wiedzieć
- Koper włoski jest uprawiany w Polsce od co najmniej XVI wieku. Dawniej był ceniony jako roślina lecznicza, a nie warzywo.
„Korzeń jego dekokta osładza. Nasienie bardzo skuteczne jest na wiatry, nadęcie wewnątrz, ciężkość piersi, kaszel” – pisał ks. Krzysztof Kluk, słynny polski botanik, w książce „O roślinach, ich trzymaniu, rozmnożeniu i zażyciu” z 1777 roku.
- Koper włoski zalecano dawniej kobietom w ciąży, by ich dzieci miały piękne oczy. Seniorzy zaś go jedli, by zapewnić sobie dobry wzrok i mocny, ładny głos do końca życia. Do dziś koper włoski jest uważany za warzywo odmładzające.
- Przed wiekami pszczelarze nacierali koprem włoskim ule, by nie uciekały z nich pszczoły. Liśćmi kopru włoskiego nacierano także gołębie pod skrzydłami. Ich zapach miał zachęcać gołębie do powrotu do gołębnika, a także zwabiać do niego inne gołębie.
