Kaktus bożonarodzeniowy – uprawa, rozmnażanie, cięcie

Ślicznie kwitnie w okresie Bożego Narodzenia. Kaktus bożonarodzeniowy znany jest też jako grudnik i szlumbergera. Ma małe wymagania.

Kaktus bożonarodzeniowy jest znany pod wieloma nazwami, m.in. grudnik, szlumbergera, zygokatus. Fot. Flower Council of Holland/thejoyofplants.co.uk

Inne nazwy: Grudnik, Kaktus Bożego Narodzenia, Kaktus Dziękczynienia, Szlumbergera, Szlumbergera zimowa, Zygokaktus

Cechy: roślina wieloletnia (nie ma kolców)

Kaktus bożonarodzeniowy kwitnie w okresie Bożego Narodzenia. To jeden z najłatwiejszych w uprawie kwiatów pokojowych. Lato lubi spędzać na balkonie lub tarasie (najlepiej w półcieniu).

Wysokość: 50 cm

Kaktus bożonarodzeniowy zwykle jest szerszy niż wyższy. Jego pędy lekko zwisają (im starsza roślina, tym bardziej). Dlatego kaktusy bożonarodzeniowe najlepiej się prezentują na półkach i kwietnikach, tak by pędy mogły swobodnie opadać.

Kwiaty: białe, kremowe, różowe, fioletowe, żółte, czerwone i wielobarwne; duże (długość 6-7 cm)

Kaktus bożonarodzeniowy kwitnie podczas najkrótszych dni w roku, czyli od końca listopada (XI) do połowy stycznia (I). Pełnia kwitnienia przypada na okres Bożego Narodzenia.

Kształt kwiatów kaktusów bożonarodzeniowych przypomina dół sukni balowych. Są bardzo piękne.

Od momentu pojawienia się pąków kwiatowych trzeba unikać przekręcania doniczki z kaktusem bożonarodzeniowym, bo mogą przedwcześnie opadać z powodu zmiany kierunku padania światła. W innych porach roku kaktus bożonarodzeniowy bardzo dobrze znosi przekręcanie doniczki.

Kwiaty kaktusów bożonarodzeniowych są w różnych kolorach. Fot. Flower Council of Holland/thejoyofplants.co.uk

Kwiaty kaktusów bożonarodzeniowych są w różnych kolorach. Fot. Flower Council of Holland/thejoyofplants.co.uk

Zapach: brak

Liście: zielone; segmentowe

Kaktus bożonarodzeniowy w liściach magazynuje wodę i składniki pokarmowe. Dlatego świetnie znosi przesuszenie.

Rozmnażanie: sadzonki pędowe

Kaktus bożonarodzeniowy bardzo łatwo się ukorzenia. Wystarczy odłamać pęd z kilkoma segmentami (najlepiej 5-7) i posadzić w ziemi. Najlepiej wybierać pędy, które już na roślinie matecznej mają drobne korzonki.

Kaktus bożonarodzeniowy najlepiej ukorzenia się od kwietnia do czerwca (IV-VI) oraz w listopadzie i grudniu (XI-XII).

Cięcie: nie ma potrzeby

Kaktus bożonarodzeniowy można przycinać, gdy nadmiernie się rozrośnie i brakuje mu miejsca na parapecie. Okazy 10-letnie o średnicy około 1 metra nie należą do rzadkości.

Jeśli kaktus bożonarodzeniowy wymaga przycięcia, zawsze trzeba ciąć u nasady segmentu liściowego. Można to robić o dowolnej porze roku.

Stanowisko: półcień

Kaktus bożonarodzeniowy lubi jasne stanowiska, ale nie w pełnym, prażącym słońcu. Świetnie rośnie na parapetach od zachodu i wschodu. Na parapetach od strony południowej najlepiej lekko go przesłonić, np. firanką.

Doskonale rośnie zarówno w mieszkaniach chłodnych, jak i przegrzewanych zimą.

Uwaga! Kaktus bożonarodzeniowy najobficiej kwitnie, gdy wczesną jesienią, czyli na przełomie września i października (IX-X) nie ma zbyt ciepło (10-18 stopni Celsjusza). Po zawiązaniu pąków kwiatów lubi mieć cieplej (18-23 stopni Celsjusza). Dlatego kaktusy bożonarodzeniowe lepiej kwitną, gdy jesień jest ciepła, bo wtedy później zaczyna się sezon ogrzewania mieszkań.

Kaktus bożonarodzeniowy lubi spędzać lato na zewnątrz. Fot. Niepodlewam

Kaktus bożonarodzeniowy lubi spędzać lato na zewnątrz. Fot. Niepodlewam

Ziemia: przeciętna lub żyzna, przepuszczalna; odczyn lekko kwaśny pH 5,5-6,5

Kaktus bożonarodzeniowy jest bardzo tolerancyjny co do ziemi.

Przesadzanie: co 1-2 lata młode rośliny, co 3-4 lata stare kaktusy bożonarodzeniowe

Kaktus bożonarodzeniowy potrafi przetrwać wiele lat bez przesadzania. Jednak wtedy jego segmenty liściowe są pomarszczone, szarawe, a kwiatów jest mało lub wcale.

Zaniedbany kaktus bożonarodzeniowy zaskakuje po przesadzeniu burzą kwiatów.

Kaktusy bożonarodzeniowe przesadza się w marcu i kwietniu (III-IV) oraz sierpniu i wrześniu (VIII-IX).

Podlewanie: mało lub umiarkowane

Kaktus bożonarodzeniowy lepiej znosi brak wody niż jej nadmiar. Magazynuje bowiem wodę w liściach.

Najwięcej wody kaktus bożonarodzeniowy potrzebuje w okresie zawiązywania pąków kwiatowych i kwitnienia.

Po przekwitnięciu kaktus bożonarodzeniowy przechodzi okres spoczynku, co trwa od lutego do kwietnia (II-IV). W tym czas podlewanie musi być bardzo oszczędne. Nadmiernym podlewaniem łatwo go wtedy zniszczyć.

Nawożenie: co 2 tygodnie od maja do grudnia (V-XII)

Kaktus bożonarodzeniowy można zasilać nawozem do roślin doniczkowych kwitnących: mineralnym (sztucznym) albo naturalnym, np. na bazie odchodów z dżdżownic czy pokrzywy.

Odporność na mróz: brak lub lekkie przymrozki

Kaktus bożonarodzeniowy potrafi przetrwać przymrozek, ale jeśli ma zdrewniałe u nasady pędy (czyli stare egzemplarze). Młode rośliny niszczy każdy mróz.

Choroby i szkodniki: bardzo odporny

Kaktus bożonarodzeniowy choruje bardzo rzadko. Nie lubią go szkodniki. Jeśli usycha, to najczęściej z powodu nadmiernego podlewania.

Powodem złej kondycji bywa też zasolenie ziemi, co zdarza się, gdy kaktus bożonarodzeniowy jest latami nie przesadzany. Taką roślinę wystarczy przesadzić, by po kilku tygodniach była znowu dorodna.

Liście kaktusa bożonarodzeniowego. Fot. Niepodlewam

Liście kaktusa bożonarodzeniowego. Fot. Niepodlewam

Ciekawe odmiany kaktusów bożonarodzeniowych

  • Gold Charm – żółty
  • White Christmas – biały

Warto wiedzieć

  • Kaktus bożonarodzeniowy pochodzi z Ameryki Południowej. Na parapetach uprawiane są zwykle krzyżówki (mieszańce) różnych gatunków tej rośliny (łatwo się krzyżują).
  • W Europie kaktusy bożonarodzeniowe są uprawiane od XIX wieku.
  • Na parapetach uprawiany jest także kaktus wielkanocny (Hatiora gaertneri). Jest bardzo podobny do kaktusa bożonarodzeniowego. Kwitnie wiosną w okresie Świąt Wielkanocnych.