Bazylia pospolita – uprawa i rozmnażanie

Jej uprawa w gruncie i donicach jest łatwa. Bazylia pospolita to świetna, pachnąca przyprawa. Ma właściwości lecznicze.

Bazylia pospolita może być uprawiana w donicy oraz w gruncie. Jest łatwa w uprawie. Fot. Niepodlewam

Bazylia pospolita może być uprawiana w donicy oraz w gruncie. Jest łatwa w uprawie. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: bazylek ogrodowy, bazylia anyżowa, balsam, bazylia ogrodowa, bazylia właściwa, bazylia wonna, bazylia zwyczajna, bazylijka, bazylika, bazyliszka polska, Ocimum basilicum

Cechy: bylina, ale uprawiana w Polsce jako roślina jednoroczna

Bazylia pospolita może być uprawiana w gruncie (z rozsady) albo w donicach. Jest nieodporna na duży mróz.

Teoretycznie bazylię można przechować przez zimę na parapecie w mieszkaniu. Jednak rzadko się to praktykuje, ponieważ bazylia pospolita łatwo rozmnaża się z nasion. Bazylia pospolita źle zimuje w ciepłych mieszkaniach.

Wysokość: 20-70 cm (w zależności od odmiany)

Kwitnienie: lipiec – sierpień (VII-VIII)

Bazylia pospolita ma kwiaty białe lub różowe (w zależności od odmiany). Są małe i pachnące (zapach jak całej rośliny). Kwiaty pojawiają się w pierwszym roku uprawy, ale tylko na bazyliach wysianych wiosną.

Kwiaty bazylii pospolitej. Fot. Niepodlewam

Kwiaty bazylii pospolitej. Fot. Niepodlewam

Rozmnażanie: nasiona

Bazylia pospolita jest łatwa do rozmnożenia.

Nasiona wysiewa się w marcu lub kwietniu (III-IV) do doniczek albo na rozsadniku. Bazylia pospolita może też być wysiewana później – aż do sierpnia (wtedy rośnie mniejsza i nie zakwita przed zimą).

Bazylię sieje się płytko (0,5-1 cm). Nasiona bazylii długo zachowują zdolność kiełkowania – do 5 lat. Najlepiej kiełkują w temperaturze co najmniej 20 stopni Celsjusza.

Więcej o siewie bazylii na blogu Niepodlewam CZYTAJ TUTAJ

Nasiona bazylii są lekko podłużne, dwa razy większe od ziaren maku. Fot. Niepodlewam

Nasiona bazylii są lekko podłużne, dwa razy większe od ziaren maku. Fot. Niepodlewam

Wykorzystanie: przyprawa do dań z pomidorami, makaronem, serem, jajami (na ciepło oraz zimno); reguluje trawienie, poprawia apetyt, okłady ze zmiażdżonych liści łagodzą ukoszenia owadów

Do jedzenia nadaje się cała nadziemna część bazylii, w tym kwiaty oraz młode pędy (niezdrewniałe). Liście bazylii są zielone, fioletowe lub fioletowo-zielone.

Bazylia pospolita ma intensywny zapach, nadający daniom wyrazisty smak.

 

Danie z pomidorami i bazylią. Fot. Niepodlewam

Danie z pomidorami i bazylią. Fot. Niepodlewam

Zbiór: maj – październik (V-X)

Teoretycznie bazylię można uprawiać na parapecie w mieszkaniu cały rok. Jednak zimą gorzej rośnie – w mieszkaniach jest dla bazylii za ciepło i za ciemno.

Bazylia pospolita nadaje się do użytku w postaci świeżej i suszonej.

  • Świeża bazylia pospolita – listki obrywa się na bieżąco, w miarę potrzeb. Uszczykiwanie wierzchołków pędów sprzyja rozkrzewianiu bazylii.
  • Suszona bazylia pospolita – całą roślinę ścina się i suszy, np. w suszarce do warzyw i owoców.

Stanowisko: słoneczne

Bazylia pospolita potrzebuje dużo słońca przez cały rok. W gruncie trzeba ją sadzić w słonecznych miejscach. Warto sadzić bazylię w warzywniaku. Wiele warzyw bardzo lubi jej towarzystwo.

Lepiej obok bazylii rosną np. brokuł, cebula, kalafior.

Jeśli bazylia pospolita jest uprawiana w donicy, na lato najlepiej ją wynieść na taras lub balkon.

Zimę bazylia pospolita powinna spędzać w jasnym, nieprzegrzanym pokoju (temperatura około 15-18 stopni Celsjusza). Zimą opłaca się przechowywać tylko cenne odmiany. Wygodniej i łatwiej rozmnażać bazylię z nasion co roku.

Bazylia pospolita o fioletowych liściach. Fot. Niepodlewam

Bazylia pospolita o fioletowych liściach. Fot. Niepodlewam

Ziemia: żyzna; najlepiej kwaśna lub lekko kwaśna (pH 5,5-6,5)

Ogólnie bazylia pospolita jest tolerancyjna co do ziemi i jej odczynu. Dobrze rośnie także w ziemi zasadowej, ale ma wtedy jaśniejsze liście.

Podlewanie: umiarkowane

Latem bazylię podlewa się codziennie, tak by ziemia była lekko wilgotna. Zimą trzeba podlewać bardzo oszczędnie, szczególnie gdy bazylia pospolita ma mało słońca.

Nawożenie: co 2 tygodnie od kwietnia do lipca (IV-VII)

Do nawożenia bazylii najlepiej stosować nawóz naturalny, np. z odchodów dżdżownic.

Młoda bazylia pospolita w donicach. Fot. Niepodlewam

Młoda bazylia pospolita w donicach. Fot. Niepodlewam

Odporność na mróz: do minus 5 stopni Celsjusza

Uwaga! Mały przymrozek potrafi przetrwać tylko zahartowana, częściowo zdrewniała bazylia pospolita.

Choroby i szkodniki: odporna

Bazylia pospolita choruje rzadko. Powodem zasychania (zwykle późną jesienią i zimą) jest zbyt wysoka temperatura oraz brak słońca.

Bazylia pospolita nadmiernie podlewana może być atakowana przez choroby grzybowe.

Ciekawe odmiany bazylii pospolitej

  • Boxwood – karłowa; zielona
  • Dark Opal – wysoka; fioletowa (purpurowa, czerwona)
  • Genovesa Giant – wysoka; zielona
Bazylia pospolita Boxwood wygląda jak miniaturowy bukszpan. Fot. Niepodlewam

Bazylia pospolita Boxwood wygląda jak miniaturowy bukszpan. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

  • Bazylia pospolita pochodzi z Azji. W Europie jest uprawiana prawdopodobnie od XVI wieku.
  • Na świecie uprawia się różne gatunki bazylii. Bazylia pospolita jest jedną z nich. W Polsce jest uprawiana od wieków. Kiedyś była głównie lekiem, dziś zaś jest przyprawą. Była też uważana za zioło magiczne. Wierzono, że jej woń ożywia duchy.
  • Bazylia pospolita krzyżuje się z innymi gatunkami bazylii. Przykładowo, krzyżówką bazylii pospolitej (Ocimum basilicum) i bazylii amerykańskiej (Ocimum americanum) jest bazylia cytrynowa, znana także jako kemangi (Ocimum citriodorum).