Arbuz – uprawa i wymagania

Lubi słońce, dobrą ziemię i podlewanie. Aby arbuz owocował, najlepiej uprawiać go z rozsady. Nasiona sieje się w lutym lub ewentualnie w marcu.

W polskim klimacie arbuz najlepiej uprawiać z rozsady. To warzywo ma długi okres wegetacyjny. Fot. Niepodlewam

W polskim klimacie arbuz najlepiej uprawiać z rozsady. To warzywo ma długi okres wegetacyjny. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Arbuz zwyczajny, Citrullus lanatus, Kawon

Arbuz należy do rodziny dyniowatych. Spokrewniony jest z takimi warzywami jak cukinia, dynia, kabaczek, melon, ogórek, patison.

Cechy: roślina jednoroczna

Wysokość: około 20 cm

Długość: 200-300 cm

Nasiona: KLIKNIJ TUTAJ

Arbuz wije się po ziemi. Potrafi się wspinać na podpory za pomocą wąsów, jak np. ogórek. Podpory trzeba tak dobierać, by owoce nie wisiały (urywają się pod własnym ciężarem). Arbuzy najczęściej jednak uprawia się bez podpór. Rośliny są długie i wąskie. Nie zajmują dużo miejsca. Nie należy ich przycinać.

Arbuz ma kwiaty męskie oraz żeńskie. Kwiaty są żółte. Męskich jest zawsze więcej niż żeńskich.

Liście arbuzów są zielone, czasem w srebrzyste, nieregularne smugi i plamy. Nie jest to objaw choroby lecz cecha niektórych odmian.

Zagon z arbuzami, czyli basztan. Na zdjęciu jest odmiana Złoto Wolicy. Fot. Niepodlewam

Zagon z arbuzami, czyli basztan. Na zdjęciu jest odmiana Złoto Wolicy. Fot. Niepodlewam

Rozmnażanie: nasiona

Arbuz wschodzi po 7-10 dniach, ale jeżeli ma ciepło. Nasiona arbuza kiełkują w temperaturze 20-22 stopni Celsjusza.

Uwaga! Arbuzy nie wschodzą w zimnych pomieszczeniach, np. nieogrzewanej altance.

Arbuzy można siać na dwa sposoby:

  • Siew do gruntu pod osłonami – od końca lutego do końca kwietnia (II-IV) w ciepłej szklarni i tunelu foliowym. Nasiona umieszcza się po 1-2 sztuki w oddzielnych dołkach. Jeżeli wzejdą dwa nasiona, słabszy arbuz trzeba usunąć.

Uwaga! Nie warto siać arbuzów do gruntu bez osłon. Takie arbuzy, jeśli wzejdą, ładnie rosną, kwitną i nawet zawiązują owoce, ale nie dojrzewają w polskim klimacie, bo mają długi okres wegetacji. Słodkie, dojrzałe arbuzy można wyhodować w gruncie bez osłon TYLKO z rozsady.

  • Rozsada – nasiona sieje się OSOBNO do małych doniczek od 20 do 29 lutego (II) oraz ewentualnie w marcu (III) po namoczeniu nasion, by przyśpieszyć kiełkowanie. Rozsadę arbuzów wysadza się do gruntu na przełomie maja i czerwca (V-VI). Arbuz TRZEBA przesadzać bardzo ostrożnie, by nie naruszyć bryły korzeniowej. Arbuz nie lubi obcinania korzeni i nie przyjmuje się posadzony z gołym korzeniem.

Jak zrobić rozsadę arbuzów CZYTAJ TUTAJ

Rozsadę arbuza robi się wyłącznie w doniczkach. Arbuz nie lubi naruszania bryły korzeniowej podczas przesadzania. Fot. Niepodlewam

Rozsadę arbuza robi się wyłącznie w doniczkach. Arbuz nie lubi naruszania bryły korzeniowej podczas przesadzania. Fot. Niepodlewam

Głębokość siewu: 2-3 cm

Zbiór: sierpień (VIII)

Owoce arbuzów są okrągłe lub owalne. W zależności od odmiany mają skórkę żółtą, zieloną (od bardzo jasnej po ciemną) oraz wielobarwną (w paski i łaciatą).

Miąższ arbuzów może być czerwony, pomarańczowy lub żółty (w zależności od odmiany).

W polskim klimacie arbuz wydaje zwykle 1-2 dojrzałe, słodkie owoce (jeden duży, a drugi mały).

Uwaga! Gdy owoc arbuza ma wielkość jabłka, warto pod niego podłożyć np. deseczkę lub słomę, by nie stykał się z ziemią. Po 45 dniach arbuz jest dojrzały i można go zrywać.

Zastosowanie: owoce deserowe

Stanowisko: słoneczne

Arbuz musi mieć bardzo dużo słońca. Tylko wtedy jego owoce mogą dojrzeć w polskim klimacie.

Najlepiej sadzić go od południa, w miejscach osłoniętych od wiatru. W miejscach półcienistych arbuz dobrze rośnie i kwitnie, lecz słabo zawiązuje owoce. Poza tym owoce z takich arbuzów rzadko dojrzewają.

Gdzie siać i sadzić: szklarnia, tunel foliowy, warzywnik, donice

Arbuz dobrze rośnie w donicach np. na balkonie. Donica musi być duża, o pojemności co najmniej 10 l.

Gleba: żyzna, próchnicza, lekko wilgotna; odczyn od lekko kwaśnego do obojętnego (pH 6-7)

Arbuz najlepiej rośnie w pierwszym roku po oborniku, najlepiej końskim. Gdy ziemia nie była nawożona obornikiem, można zastosować kompost – około 40-50 l (4-5 wiader) na 10 metrów kwadratowych.

Arbuzy można uprawiać na czarnej folii, by miały więcej ciepła i słońca (ale nie jest to konieczne).

Podlewanie: umiarkowane

Arbuz lubi mieć lekko wilgotną ziemię, ale nie mokrą. Korzeni się płytko, podobnie jak ogórek. Toleruje lekkie przesuszenie.

Nawożenie: w amatorskiej uprawie, jeśli ziemia była dobrze nawieziona wcześniej, nie ma potrzeby

Nawożenia raz w tygodniu potrzebują arbuzy w donicach. Polecane są nawozy naturalne, np. z pokrzywy lub odchodów dżdżownic.

Raz w tygodniu zasila się także arbuzy posadzone w słabej lub przeciętnej ziemi. Najlepsze do arbuzów są nawozy naturalne.

Kwiaty arbuza. Fot. Niepodlewam

Kwiaty arbuza. Fot. Niepodlewam

Odporność na mróz: brak

Arbuzy niszczy najmniejszy mróz. Potrafi jednak dobrze przetrwać temperaturę bliską 0 stopni Celsjusza, a nawet grad.

Choroby i szkodniki: jak innych roślin dyniowatych

Arbuz ogólnie rośnie zdrowo i rzadko sprawia problemy. Najbardziej wrażliwy okres to czas wschodzenia. Jeśli arbuz ma wtedy za mało słońca i za mokro, atakuje go fuzarioza. Siewki gwałtownie zamierają.

Podczas długiej, deszczowej pogody arbuz bywa atakowany przez choroby grzybowe, jak mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, szara pleśń. Środki ochrony roślin można znaleźć w Sklepie Niepodlewam

Ciekawe odmiany arbuzów

  • Bingo – miąższ czerwony
  • Janosik – miąższ żółty
  • Orange Tendersweet – miąższ pomarańczowy
  • Sugar Baby – miąższ czerwony
  • Złoto Wolicy – miąższ czerwony
Arbuz Janosik. Fot. Niepodlewam

Arbuz Janosik. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

  • Basztan to dawna nazwa miejsca w ogrodzie lub na polu, gdzie uprawiano arbuzy oraz melony.
  • W Polsce arbuzy uprawia się od wieków. Zwykle przeznaczono je na owoce deserowe gaszące pragnienie w czasie upałów. Robiono z nich także lody oraz konfitury.
  • Już w XVIII wieku uprawiano w Polsce wiele odmian arbuzów. Tak w 1777 roku pisał o arbuzach ks. Krzyształ Kluk w książce „O roślinach, ich trzymaniu, rozmnożeniu i zażyciu”: „Są białe, i zielone, małe i wielkie, okrągłe i podługowate, podobnież melonom wychowują się, lecz zapachu nie mają”.